averoo/sakha-russian-parallel · Datasets at Hugging Face

sah stringlengths 19 101	ru stringlengths 8 195
Эҕэрдэ, диэбит Кыра тыгын.	Здравствуй, сказал Маленький принц.
Эҕэрдэ, диэн хардарбыт сибэкки.	Здравствуй, отвечал цветок.
Бырастыы, диэбит Кыра тыгын.	Прощай, сказал Маленький принц.
Бырастыы, диэн хардарбыт сибэкки.	Прощай, сказал цветок.
Дьэ, манна туран, санаабыт: «Хата, бачча үрдүктэн бу чолбону уонна дьону барыларын көрүөм».	И теперь он подумал: «С такой высокой горы я сразу увижу всю эту планету и всех людей».
Үтүө күнүнэн, диэбит кини сэрэххэ.	Добрый день, сказал он на всякий случай.
Үтүө күнүнэн... күнүнэн... күнүнэн... диэн ой дуораана хардарбыт.	Добрый день... день... день... откликнулось эхо.
Эн кимҥиний? диэн ыйыппыт Кыра тыгын.	Кто вы? спросил Маленький принц.
Эн кимҥиний... эн кимҥиний... эн кимҥиний... диэн хардарбыт ой дуораана.	Кто вы... кто вы... кто вы... откликнулось эхо.
Доҕордоһуох, мин олус соҕотохпун, диэбит кини.	Будем друзьями, я совсем один, сказал он.
Соҕотохпун... соҕотохпун... соҕотохпун... диэн хардарбыт ой дуораана.	Один... один... один... откликнулось эхо.
Кубус-кураанах, бүтүннүү иннэ уонна өссө туустаах.	Совсем сухая, вся в иглах и соленая.
Эһиги туохтаргытый? олус сөҕөн ыйыппыт.	Кто вы? спросил он, пораженный. Мы розы, отвечали розы.
«Кини маны көрбүтэ буоллар, төһө эрэ кыыһырар этэ! дии санаабыт Кыра тыгын.	«Как бы она рассердилась, если бы увидела их! подумал Маленький принц.
Төһө эрэ сөтөллүбүтэ буолар этэ. Бука, күлүүгэ киирбэт туһуттан, өлөрүнэн кэмнэниэ этэ.	Она бы ужасно раскашлялась и сделала вид, что умирает, лишь бы не показаться смешной.
Туругур, диэбит кини.	Здравствуй, сказал он.
Дьаабылыка маһын анныгар...	Под яблоней...
Эн туоххунуй? диэн Кыра тыгын ыйыппыт.	Кто ты? спросил Маленький принц.
Мин Саһылбын, диэбит Саһыл.	Я Лис, сказал Лис.
Мин, эйиэхэ үөрэнэ, убана иликпин.	Я не приручен.
Ээ, бырастыы гын, диэбит Кыра тыгын.	Ах, извини, сказал Маленький принц.
Үөрэнэр, убанар диэн, ол аата тугуй?	А как это приручить?
Манна тугу көрдүү сылдьаҕын?	Что ты здесь ищешь?
Ол аата тугуй бэйэҕэ үөрэтии диэн?	А как это приручить?
Дьоҥҥо саа баар, уонна кинилэр бултуу тахсаллар.	У людей есть ружья, и они ходят на охоту.
Суох, диэбит Кыра тыгын.	Нет, сказал Маленький принц.
Мин доҕор көрдүүбүн.	Я ищу друзей.
Бэйэҕэ үөрэтии диэн тугуй?	А как это приручить?
Ол аата: икки ардыга сыһыаны үөскэтии.	Оно означает: создать узы.
Оннук, диэбит Саһыл.	Вот именно, сказал Лис.
Биир сибэкки баара... арааһа миигин бэйэтигэр үөрэппит быһыылаах...	Была одна роза... наверно, она меня приручила...
Буолуон сөп, диэн Саһыл сөбүлэспит.	Очень возможно, согласился Лис.
Онтон ол сулуска булчуттар бааллар дуу?	А на той планете есть охотники?
Онтон, куутуктар бааллар?	А куры есть?
Мин чуҥкук олохтоохпун.	Скучная у меня жизнь.
Куутуктар бары үкчүлэр, дьон эмиэ бары биирдэр.	Все куры одинаковы, и люди все одинаковы.
Оол, көрөҕүн дуо, бааһынаҕа сиппит бурдугу?	Видишь, вон там, в полях, зреет пшеница?
Ол, туһугар, хомолтолоох!	И это грустно!
Мин бурдук суугунун дуоһуйа истиэм этэ...	И я полюблю шелест колосьев на ветру...
Көрдөһөбүн... миигин бэйэҕэр үөрэт!	Пожалуйста... приручи меня!
Мин үөрүүнэн үөрэтиэм этэ да... диэн хардарбыт Кыра тыгын, болдьоҕум кыл-гаһа бэрт.	Я бы рад, отвечал Маленький принц, но у меня так мало времени.
Билигин, дьон, бэйэ бэйэлэрин кытта билсэллэригэр сололоро суох.	У людей уже не хва- тает времени что-либо узнавать.
Маҥнай, бу курдук оол, кыйыы окко олор.	Сперва сядь вон там, поодаль, на траву вот так.
Мин эйиигин хараҕым кырыытынан көрүөлүөм, эн буоллаҕына саҥарымаар.	Я буду на тебя искоса поглядывать, а ты молчи.
Оннук дьол төлөбүрүн билиэм!	Я узнаю цену счастью!
Үгэс диэн тугуй? Кыра тыгын ыйыппыт.	А что такое обряды? спросил Маленький принц.
Ол, туохтан эрэ, биир күн атын күннэртэн ураты буолуута, биир чаас атын чаастартан атына.	Нечто такое, отчего один какой-то день становится не похож на все другие дни, один час на все другие часы.
Онтон, ол чэппиэр хайдахтаах курдук дьикти күнүй!	И какой же это чудесный день четверг!
Мин маннык буолуон баҕарбатаҕым. Эн бэйэҥ, мин эйиигин бэйэбэр үөрэтиэхпин баҕарбытыҥ...	Я ведь не хотел, чтобы тебе было больно, ты сам пожелал, чтобы я тебя приручил...
Кырдьык, оннук, диэбит Саһыл.	Да, конечно, сказал Лис.
Ол эрээри, эн, син-биир ытыырыҥ буолуо!	Но ты будешь плакать!
Бараҥҥын сибэккилэри өссө төгүл көр.	Поди взгляни еще раз на розы.
Бырастыы, диэбит кини.	Прощай... сказал он.
Бырастыы, диэбит Саһыл.	Прощай, сказал Лис.
Мин кистэлэҥим, олус судургу: аҥардас сүрэх эрэ дьиҥи өтө таайар, курдат көрөр.	Вот мой секрет, он очень прост: зорко одно лишь сердце.
Үтүө күнүнэн, диэбит Кыра тыгын.	Добрый день, сказал Маленький принц.
Үтүө күнүнэн, диэн хардарбыт ыйааччы-кэрдээччи.	Добрый день, отозвался стрелочник.
Айанньыттары ханыылаан аттарабын, диэбит аннараата.	Сортирую пассажиров, отвечал стрелочник.
Ити ханна тиэтэйэллэр? дьиктиргээн Кыра тыгын ыйыппыт.	Как они спешат, удивился Маленький принц.
Тугу көрдүүллэрий дуу?	Чего они ищут?
Ону, оннооҕор, көлүйээччи бэйэтэ да билбэт, диэбит ыйааччы-кэрдээччи.	Даже сам машинист этого не знает, сказал стрелочник.
Суох, ити атыттар, диэбит ыйааччы-кэрдээччи.	Нет, это другие, сказал стрелочник.
Ити утары көрсөөччү.	Это встречный.
Кинилэр тугу даҕаны баҕарбаттар, диэбит ыйааччы-кэрдээччи.	Ничего они не хотят, сказал стрелочник.
Оҕолор эрэ тугу көрдүүллэрин билэллэр, диэн ботугураабыт Кыра тыгын.	Одни только дети знают, чего ищут, промолвил Маленький принц.
Кинилэр дьоллоро, диэбит ыйааччы- кэрдээччи.	Их счастье, сказал стрелочник.
Үтүө күнүнэн, диэбит Кыра тыгын.	Добрый день, сказал Маленький принц.
Үтүө күнүнэн диэн хардарбыт атыыһыт.	Добрый день, ответил торговец.
Ол биэс уон үс мүнүүтэҕэ тугу гыныахха сөбүй?	А что делать в эти пятьдесят три минуты?
Били, мин, доҕордоспут саһылым...	Лис, с которым я подружился...
Сэгэртэйиэм, билигин мин саһылынан итэҕэстийбэппин!	Милый мой, мне сейчас не до Лиса!
Тоҕо диэтэххэ, утатан өлөрбөр тиийдим...	Да потому, что придется умереть от жажды...
Мин эмиэ утаттым... баран холуодьаста көрдүөх...	Мне тоже хочется пить... пойдем поищем колодец...
Оччотугар, эн, утатар диэн тугун эмиэ билэр буоллаҕыҥ?	Значит, и ты тоже знаешь, что такое жажда?
Уу сүрэххэ эмиэ туһалаах буолааччы...	Вода бывает нужна и сердцу...
Мин аттыгар олорбутум.	Я сел рядом.
Оннук, диэбитим мин, ый дуйдаабыт долгуннурар кумаҕын көрөн олорон.	Да, конечно, сказал я только, глядя на волнистый песок, освещенный луною.
Кинилэр ол иһин уоскулаҥы билбэттэр, эмиэ да биир хоту, эмиэ да атын хайысхаларга түһүнэллэр...	Поэтому они не знают покоя и бросаются то в одну сторону, то в другую...
Истэҕин? диэбитэ Кыра тыгын.	Слышишь? сказал Маленький принц.
Биһиги холуодьаһы уһугуннардыбыт, кини ыллаан киирэн барда...	Мы разбудили колодец, и он запел...
Мин бэйэм ууну баһыам, диэбитим, эн кыайыаҥ суоҕа.	Я сам зачерпну воды, сказал я, тебе это не под силу.
Бу ууттан ыймахтыахпын баҕарабын дии түспүтэ Кыра тыгын.	Мне хочется глотнуть этой воды, промолвил Маленький принц.
Утахпын ханнарыахпын, кулу эрэ...	Дай мне напиться...
Булбаттар, мин сөбүлэспитим.	Не находят, согласился я.
Онтон кинилэр көрдүүллэрин, биир собус-соҕотох кэрэ сибэккигэ, биир омурдуу ууга булуохха сөп...	А ведь то, чего они ищут, можно найти в одной-единственной розе, в глотке воды...
Чахчы, оннук, сөбүлэспитим.	Да, конечно, согласился я.
Ол эрээри, харах таба көрбөт.	Но глаза слепы.
Туохтан санаарҕыамый?..	С чего бы мне грустить?..
Өйдүүр инигин, миэхэ мэктиэлээбиккин... хойчооммор томторук...	Помнишь, ты обещал... намордник для моего барашка...
Кыра тыгын көрүтэлээн баран, күлбүтэ:	Маленький принц поглядел на них и засмеялся:
Эн Абааһыҥ Тайахтара хаппыыста курдуктар...	Баобабы у тебя похожи на капусту...
Онтон мин Абааһым Тайахтарынан киэн тутта саныырым!	А я-то так гордился своими баобабами!
Бу, саһылыҥ кулгааҕа... муос курдук!	А у лисицы твоей уши... точно рога!
Сыыһа дьүүллүүгүн, доҕоччуок.	Ты несправедлив, дружок.
Чэ, туох буолуой, кини миигин уоскуппута.	Ну ничего, успокоил он меня.
Онто да суох оҕолор өйдүөхтэрэ.	Дети и так поймут.
Түспүт сирим мантан чуп-чугас... диэн баран, кытаран хаалбыта.	Я упал совсем близко отсюда... И покраснел.
Ол да буоллар ыйыппытым:	Все-таки я спросил:
Мин саарыы-саарыы хат ыйыппытым:	А я прибавил нерешительно:
Баҕар, сылыҥ туоларын иһин буолаарай?..	Может быть, это потому, что исполняется год?..

Эҕэрдэ, диэбит Кыра тыгын.

Здравствуй, сказал Маленький принц.

Эҕэрдэ, диэн хардарбыт сибэкки.

Здравствуй, отвечал цветок.

Бырастыы, диэбит Кыра тыгын.

Прощай, сказал Маленький принц.

Бырастыы, диэн хардарбыт сибэкки.

Прощай, сказал цветок.

Дьэ, манна туран, санаабыт: «Хата, бачча үрдүктэн бу чолбону уонна дьону барыларын көрүөм».

И теперь он подумал: «С такой высокой горы я сразу увижу всю эту планету и всех людей».

Үтүө күнүнэн, диэбит кини сэрэххэ.

Добрый день, сказал он на всякий случай.

Үтүө күнүнэн... күнүнэн... күнүнэн... диэн ой дуораана хардарбыт.

Добрый день... день... день... откликнулось эхо.

Эн кимҥиний? диэн ыйыппыт Кыра тыгын.

Кто вы? спросил Маленький принц.

Эн кимҥиний... эн кимҥиний... эн кимҥиний... диэн хардарбыт ой дуораана.

Кто вы... кто вы... кто вы... откликнулось эхо.

Доҕордоһуох, мин олус соҕотохпун, диэбит кини.

Будем друзьями, я совсем один, сказал он.

Соҕотохпун... соҕотохпун... соҕотохпун... диэн хардарбыт ой дуораана.

Один... один... один... откликнулось эхо.

Кубус-кураанах, бүтүннүү иннэ уонна өссө туустаах.

Совсем сухая, вся в иглах и соленая.

Эһиги туохтаргытый? олус сөҕөн ыйыппыт.

Кто вы? спросил он, пораженный. Мы розы, отвечали розы.

«Кини маны көрбүтэ буоллар, төһө эрэ кыыһырар этэ! дии санаабыт Кыра тыгын.

«Как бы она рассердилась, если бы увидела их! подумал Маленький принц.

Төһө эрэ сөтөллүбүтэ буолар этэ. Бука, күлүүгэ киирбэт туһуттан, өлөрүнэн кэмнэниэ этэ.

Она бы ужасно раскашлялась и сделала вид, что умирает, лишь бы не показаться смешной.

Туругур, диэбит кини.

Здравствуй, сказал он.

Дьаабылыка маһын анныгар...

Под яблоней...

Эн туоххунуй? диэн Кыра тыгын ыйыппыт.

Кто ты? спросил Маленький принц.

Мин Саһылбын, диэбит Саһыл.

Я Лис, сказал Лис.

Мин, эйиэхэ үөрэнэ, убана иликпин.

Я не приручен.

Ээ, бырастыы гын, диэбит Кыра тыгын.

Ах, извини, сказал Маленький принц.

Үөрэнэр, убанар диэн, ол аата тугуй?

А как это приручить?

Манна тугу көрдүү сылдьаҕын?

Что ты здесь ищешь?

Ол аата тугуй бэйэҕэ үөрэтии диэн?

А как это приручить?

Дьоҥҥо саа баар, уонна кинилэр бултуу тахсаллар.

У людей есть ружья, и они ходят на охоту.

Суох, диэбит Кыра тыгын.

Нет, сказал Маленький принц.

Мин доҕор көрдүүбүн.

Я ищу друзей.

Бэйэҕэ үөрэтии диэн тугуй?

А как это приручить?

Ол аата: икки ардыга сыһыаны үөскэтии.

Оно означает: создать узы.

Оннук, диэбит Саһыл.

Вот именно, сказал Лис.

Биир сибэкки баара... арааһа миигин бэйэтигэр үөрэппит быһыылаах...

Была одна роза... наверно, она меня приручила...

Буолуон сөп, диэн Саһыл сөбүлэспит.

Очень возможно, согласился Лис.

Онтон ол сулуска булчуттар бааллар дуу?

А на той планете есть охотники?

Онтон, куутуктар бааллар?

А куры есть?

Мин чуҥкук олохтоохпун.

Скучная у меня жизнь.

Куутуктар бары үкчүлэр, дьон эмиэ бары биирдэр.

Все куры одинаковы, и люди все одинаковы.

Оол, көрөҕүн дуо, бааһынаҕа сиппит бурдугу?

Видишь, вон там, в полях, зреет пшеница?

Ол, туһугар, хомолтолоох!

И это грустно!

Мин бурдук суугунун дуоһуйа истиэм этэ...

И я полюблю шелест колосьев на ветру...

Көрдөһөбүн... миигин бэйэҕэр үөрэт!

Пожалуйста... приручи меня!

Мин үөрүүнэн үөрэтиэм этэ да... диэн хардарбыт Кыра тыгын, болдьоҕум кыл-гаһа бэрт.

Я бы рад, отвечал Маленький принц, но у меня так мало времени.

Билигин, дьон, бэйэ бэйэлэрин кытта билсэллэригэр сололоро суох.

У людей уже не хва- тает времени что-либо узнавать.

Маҥнай, бу курдук оол, кыйыы окко олор.

Сперва сядь вон там, поодаль, на траву вот так.

Мин эйиигин хараҕым кырыытынан көрүөлүөм, эн буоллаҕына саҥарымаар.

Я буду на тебя искоса поглядывать, а ты молчи.

Оннук дьол төлөбүрүн билиэм!

Я узнаю цену счастью!

Үгэс диэн тугуй? Кыра тыгын ыйыппыт.

А что такое обряды? спросил Маленький принц.

Ол, туохтан эрэ, биир күн атын күннэртэн ураты буолуута, биир чаас атын чаастартан атына.

Нечто такое, отчего один какой-то день становится не похож на все другие дни, один час на все другие часы.

Онтон, ол чэппиэр хайдахтаах курдук дьикти күнүй!

И какой же это чудесный день четверг!

Мин маннык буолуон баҕарбатаҕым. Эн бэйэҥ, мин эйиигин бэйэбэр үөрэтиэхпин баҕарбытыҥ...

Я ведь не хотел, чтобы тебе было больно, ты сам пожелал, чтобы я тебя приручил...

Кырдьык, оннук, диэбит Саһыл.

Да, конечно, сказал Лис.

Ол эрээри, эн, син-биир ытыырыҥ буолуо!

Но ты будешь плакать!

Бараҥҥын сибэккилэри өссө төгүл көр.

Поди взгляни еще раз на розы.

Бырастыы, диэбит кини.

Прощай... сказал он.

Бырастыы, диэбит Саһыл.

Прощай, сказал Лис.

Мин кистэлэҥим, олус судургу: аҥардас сүрэх эрэ дьиҥи өтө таайар, курдат көрөр.

Вот мой секрет, он очень прост: зорко одно лишь сердце.

Үтүө күнүнэн, диэбит Кыра тыгын.

Добрый день, сказал Маленький принц.

Үтүө күнүнэн, диэн хардарбыт ыйааччы-кэрдээччи.

Добрый день, отозвался стрелочник.

Айанньыттары ханыылаан аттарабын, диэбит аннараата.

Сортирую пассажиров, отвечал стрелочник.

Ити ханна тиэтэйэллэр? дьиктиргээн Кыра тыгын ыйыппыт.

Как они спешат, удивился Маленький принц.

Тугу көрдүүллэрий дуу?

Чего они ищут?

Ону, оннооҕор, көлүйээччи бэйэтэ да билбэт, диэбит ыйааччы-кэрдээччи.

Даже сам машинист этого не знает, сказал стрелочник.

Суох, ити атыттар, диэбит ыйааччы-кэрдээччи.

Нет, это другие, сказал стрелочник.

Ити утары көрсөөччү.

Это встречный.

Кинилэр тугу даҕаны баҕарбаттар, диэбит ыйааччы-кэрдээччи.

Ничего они не хотят, сказал стрелочник.

Оҕолор эрэ тугу көрдүүллэрин билэллэр, диэн ботугураабыт Кыра тыгын.

Одни только дети знают, чего ищут, промолвил Маленький принц.

Кинилэр дьоллоро, диэбит ыйааччы- кэрдээччи.

Их счастье, сказал стрелочник.

Үтүө күнүнэн, диэбит Кыра тыгын.

Добрый день, сказал Маленький принц.

Үтүө күнүнэн диэн хардарбыт атыыһыт.

Добрый день, ответил торговец.

Ол биэс уон үс мүнүүтэҕэ тугу гыныахха сөбүй?

А что делать в эти пятьдесят три минуты?

Били, мин, доҕордоспут саһылым...

Лис, с которым я подружился...

Сэгэртэйиэм, билигин мин саһылынан итэҕэстийбэппин!

Милый мой, мне сейчас не до Лиса!

Тоҕо диэтэххэ, утатан өлөрбөр тиийдим...

Да потому, что придется умереть от жажды...

Мин эмиэ утаттым... баран холуодьаста көрдүөх...

Мне тоже хочется пить... пойдем поищем колодец...

Оччотугар, эн, утатар диэн тугун эмиэ билэр буоллаҕыҥ?

Значит, и ты тоже знаешь, что такое жажда?

Уу сүрэххэ эмиэ туһалаах буолааччы...

Вода бывает нужна и сердцу...

Мин аттыгар олорбутум.

Я сел рядом.

Оннук, диэбитим мин, ый дуйдаабыт долгуннурар кумаҕын көрөн олорон.

Да, конечно, сказал я только, глядя на волнистый песок, освещенный луною.

Кинилэр ол иһин уоскулаҥы билбэттэр, эмиэ да биир хоту, эмиэ да атын хайысхаларга түһүнэллэр...

Поэтому они не знают покоя и бросаются то в одну сторону, то в другую...

Истэҕин? диэбитэ Кыра тыгын.

Слышишь? сказал Маленький принц.

Биһиги холуодьаһы уһугуннардыбыт, кини ыллаан киирэн барда...

Мы разбудили колодец, и он запел...

Мин бэйэм ууну баһыам, диэбитим, эн кыайыаҥ суоҕа.

Я сам зачерпну воды, сказал я, тебе это не под силу.

Бу ууттан ыймахтыахпын баҕарабын дии түспүтэ Кыра тыгын.

Мне хочется глотнуть этой воды, промолвил Маленький принц.

Утахпын ханнарыахпын, кулу эрэ...

Дай мне напиться...

Булбаттар, мин сөбүлэспитим.

Не находят, согласился я.

Онтон кинилэр көрдүүллэрин, биир собус-соҕотох кэрэ сибэккигэ, биир омурдуу ууга булуохха сөп...

А ведь то, чего они ищут, можно найти в одной-единственной розе, в глотке воды...

Чахчы, оннук, сөбүлэспитим.

Да, конечно, согласился я.

Ол эрээри, харах таба көрбөт.

Но глаза слепы.

Туохтан санаарҕыамый?..

С чего бы мне грустить?..

Өйдүүр инигин, миэхэ мэктиэлээбиккин... хойчооммор томторук...

Помнишь, ты обещал... намордник для моего барашка...

Кыра тыгын көрүтэлээн баран, күлбүтэ:

Маленький принц поглядел на них и засмеялся:

Эн Абааһыҥ Тайахтара хаппыыста курдуктар...

Баобабы у тебя похожи на капусту...

Онтон мин Абааһым Тайахтарынан киэн тутта саныырым!

А я-то так гордился своими баобабами!

Бу, саһылыҥ кулгааҕа... муос курдук!

А у лисицы твоей уши... точно рога!

Сыыһа дьүүллүүгүн, доҕоччуок.

Ты несправедлив, дружок.

Чэ, туох буолуой, кини миигин уоскуппута.

Ну ничего, успокоил он меня.

Онто да суох оҕолор өйдүөхтэрэ.

Дети и так поймут.

Түспүт сирим мантан чуп-чугас... диэн баран, кытаран хаалбыта.

Я упал совсем близко отсюда... И покраснел.

Ол да буоллар ыйыппытым:

Все-таки я спросил:

Мин саарыы-саарыы хат ыйыппытым:

А я прибавил нерешительно:

Баҕар, сылыҥ туоларын иһин буолаарай?..

Может быть, это потому, что исполняется год?..